Wkładki przeciwhałasowe czy nauszniki – co wybrać i dlaczego?

Jednym z zagrożeń, które najczęściej występują w środowisku pracy, jest hałas. Jego źródłem są urządzenia, maszyny, narzędzia, pojazdy itp. Nadmierny, działający długotrwale na organizm człowieka hałas może powodować szereg dolegliwości – od najbardziej oczywistych, takich jak problemy ze słuchem, aż po zmiany w obrębie układu nerwowego, krążenia, pokarmowego, problemy ze wzrokiem czy osłabienie precyzji ruchów. Niestety, w wielu zakładach nadal nie stosuje się odpowiedniej ochrony przed tym zagrożeniem lub edukacja pracowników w zakresie szkodliwości, jakie niesie ze sobą przebywanie w hałasie, jest zbyt mała. Świadczy o tym fakt, że trwałe uszkodzenie słuchu jest jedną z najczęściej zgłaszanych chorób zawodowych.

Kiedy pojawia się obowiązek stosowania środków ochrony słuchu?

Jeżeli istnieje możliwość wyeliminowania lub zmniejszenia poziomu hałasu, obowiązkiem pracodawcy jest w pierwszej kolejności wprowadzenie odpowiednich rozwiązań technologicznych lub zbiorowych środków ochrony. Gdy takie rozwiązania nie są możliwe, należy wprowadzić odpowiednie środki ochrony słuchu – np. wkładki przeciwhałasowe lub nauszniki, których celem jest zmniejszenie poziomu hałasu do bezpiecznego dla zdrowia poziomu.

To na pracodawcy spoczywa obowiązek wykonywania okresowych pomiarów natężenia hałasu w miejscu pracy. Gdy wykażą one, że osiąga on wartość równą lub wyższą 85 dB (to tzw. NDN, czyli najwyższe dopuszczalne natężenie hałasu), pracodawca powinien nie tylko zapewnić odpowiednie ochronniki słuchu, ale również zadbać o to, aby pracownicy korzystali z nich w prawidłowy sposób. Tylko prawidłowe noszenie ŚOI zapewnia odpowiednią redukcję hałasu.

Warto jednak pamiętać, że już hałas na poziomie 80 dB może powodować dyskomfort, rozdrażnienie i negatywnie wpływać na zdrowie i samopoczucie pracowników. Również przy takich wartościach pracodawca powinien zapewnić pracownikom do użytku odpowiednie ochronniki słuchu.

W ofercie producentów środków ochrony indywidualnej słuchu można modele produktów dedykowane dla danego stanowiska pracy. Najważniejszy podział ŚOI słuchu dzieli ochronniki słuchu na:

• nauszniki, składające się z czasz tłumiących, obejmujące w czasie pracy całe małżowiny uszne pracownika i przylegające do głowy;
• wkładki, zatyczki czy stopery, przeznaczone do noszenia wewnątrz zewnętrznego kanału słuchowego lub w małżowinie usznej.

Jakie są podstawowe różnice pomiędzy tymi środkami ochrony indywidualnej? Które wybrać dla pracowników?

Nauszniki czy wkładki/zatyczki/stopery?

Nauszniki, przeznaczone do ochrony małżowin usznych od zewnątrz, można bez problemu dostosować do potrzeb danej osoby, dzięki czemu z tego samego modelu może korzystać (ale tylko po odpowiedniej dezynfekcji) wiele osób. Zazwyczaj są to produkty wielokrotnego użytku. Nie tłumią dźwięków całkowicie, nie odcinają pracownika kompletnie od otoczenia. Równocześnie jednak po wielogodzinnej pracy mogą zacząć ciążyć pracownikowi, a nawet najlepiej dobrane – uwierać czy wzmagać potliwość.

Zatyczki, stopery czy wkładki zapewniają całkowite, szczelne zamknięcie kanału słuchowego. Występują w wersji jednorazowej oraz wielokrotnego użytku. Mogą być kształtowane przez producenta, przez użytkownika, ale też indywidualnie formowane dla poszczególnych pracowników. Zatyczki czy stopery jednorazowego użytku sprawdzą się tam, gdzie zagrożenie związane z hałasem pojawia się sporadycznie.

Wielorazowe wkładki przeciwhałasowe czy stopery, zwłaszcza te wyprodukowane indywidualnie, stanowią bardzo dobre rozwiązanie w przypadku stanowisk, na których konieczna jest ciągła ochrona przed hałasem, a równocześnie liczy się wygoda i komfort pracowników. Tworzy się je w oparciu o wycisk z kanału słuchowego, co gwarantuje doskonale dopasowanie do ucha pracownika. Umieszczane są z reguły na sznureczkach, pałąkach, często dodatkowo pakowane w plastikowe pudełka czy woreczki, zapewniające komfort oraz higienę przechowywania.

Jak wybrać odpowiednie ochronniki słuchu?

Wybór ochronników słuchu powinien być dostosowany do warunków środowiska pracy, zapewniać pracownikowi komfort i tłumić skutecznie hałas. Warto zadbać o to, aby ochronniki słuchu były wygodne i łatwe w użytkowaniu, gdyż w innym wypadku pracownicy po prostu nie będą ich zakładać, czego skutkiem będzie brak ochrony dla nich. Należy również zwrócić uwagę na potrzeby komunikacyjne wśród pracowników. W wielu przypadkach całkowite wyciszenie nie będzie pożądane, ponieważ zbyt silne tłumienie hałasu może w znaczący sposób utrudnić pracę i komunikację między pracownikami.

Poza wygodą, należy też zwrócić uwagę na łatwość użytkowania ochronników słuchu. Dobierając odpowiedni model skorzystaj z pomocy specjalistów lub odpowiedź sobie na pytania, czy łatwo utrzymać je w higienie, czy wymagają częstego wyjmowania i ponownego używania oraz w jaki sposób mogą być przechowywane.