Szkolenia BHP i badania lekarskie w czasie pandemii COVID-19

Wybuch pandemii koronawirusa spowodował całkowitą zmianę dotychczasowego trybu życia ludzi. Dotyczy to zarówno życia prywatnego, ze względu na wprowadzone obostrzenia, a także sfery zawodowej. Wiele gałęzi biznesu musiało drastycznie zmienić swój sposób działania, aby dalej funkcjonować i jednocześnie nie narażać klientów na niebezpieczeństwo. Ta sytuacja dotyka także sektor szkoleń BHP oraz podmiotów leczniczych. Jak wyglądają szkolenie BHP i badania lekarskie w trakcie pandemii COVID-19?

Szkolenia BHP w dobie koronawirusa

Do marca 2020 roku zdecydowana większość szkoleń BHP odbywała się w siedzibie pracodawcy, gdzie pracownik przed przystąpieniem do obowiązków musiał poznać zasady BHP i BHS. Jest to obowiązek pracodawcy, który bezwzględnie musi zostać spełniony – zgodnie z art. 2373 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku – kodeks pracy, pracownik nie może rozpocząć swojej działalności, jeśli nie posiada wiedzy odnośnie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Naturalnym problemem w przypadku pandemii COVID-19 jest wykonanie takiego szkolenia w formie stacjonarnej. Minimalizowanie kontaktów międzyludzkich, poprzez przechodzenie na formę pracy zdalnej lub ograniczanie liczby pracowników przebywających w jednocześnie na terenie firmy wyklucza możliwość przeprowadzenia szkolenia w tradycyjnej formie, tym bardziej, że często odbywały się one w kilkuosobowych grupach. Jedynym słusznym krokiem, który ostatecznie wprowadzono, było czasowe umożliwienie organizowania szkoleń BHP w formie elektronicznej. Zaleca się, aby szkolenia były przeprowadzane w formie wideokonferencji, na której kursant ma możliwość brania udziału w aktywnej dyskusji, zadawania pytań prowadzącym oraz uzyskania oceny z całego kursu.

Szkolenia BHP w formie zdalnej i stacjonarnej

Nie wszyscy pracodawcy mogą jednak zaproponować nowym pracownikom szkolenie BHP w formie zdalnej. Z wiadomych przyczyn, w przypadku pewnych grup zawodowych tylko szkolenie w formie stacjonarnej jest uznawane nadal za wiążące. Te grupy to:

– pracownicy zatrudniani na stanowisku robotniczym;
– pracownicy zatrudniani na stanowisku, na którym występuje narażenie na działanie czynników niebezpiecznych;
– pracownicy przenoszeni na stanowiska, o których mowa w pkt. 1 i 2;
– uczniowie odbywających praktyczną naukę zawodu oraz studenci odbywający praktykę studencką.

Przepisy regulują także kwestię okresowych szkoleń BHP, które również są obowiązkowe. Jeśli data wykonania kolejnego badania wypada w czasie trwania stanu epidemii lub 30 dni po jego zakończeniu, termin wykonania badań wydłuża się automatycznie o 60 dni.

Medycyna pracy – badania lekarskie w czasie pandemii

Drugą istotną kwestią jest sytuacja związana ze wstępnymi, okresowymi oraz kontrolnymi badaniami lekarskimi z zakresu medycyny pracy. Ze względu na pandemię, wykonywanie tego typu badań nie jest tak oczywiste, jak jeszcze ubiegłym roku. Ustawodawcy zdecydowali więc, że konieczny jest kompromis i czasowe zwolnienie niektórych pracowników z obowiązku wykonywania badań. Dotyczy to badań okresowych, które mogą zostać przesunięte na termin aktualnie nieokreślony, po spadku liczby zachorowań i zniesieniu części obostrzeń. Wykonanie badań wstępnych oraz kontrolnych jest jednak nadal wymagane.

Co ciekawe, istnieje także możliwość przeprowadzania badania medycyny pracy i wydanie orzeczenia w formie zdalnej. Zostało to uwzględnione w komunikacie Ministerstwa Zdrowia, które to wynika art. 2 ust. 4 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o wykonywaniu zawodu lekarza i lekarza dentysty, zgodnie z którym “lekarz może udzielać świadczeń zdrowotnych, w tym badać stan zdrowia i wydawać orzeczenia lekarskie, za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności”.

Badania lekarskie i szkolenia w czasie pandemii COVID-19

Pandemia poważnie zaburzyła wypracowany model wykonywania badań lekarskich i szkoleń BHP. Szkolenia BHP można przeprowadzać w formie zdalnej, a stacjonarnie także jest to możliwe, choć z wymogiem zachowania ścisłych restrykcji. Badania lekarskie to jednak temat trudniejszy – służba zdrowia boryka się z problemami związanymi z drastycznie rosnącą liczbą zachorowań i nie wiadomo, na jakie kroki w tym zakresie zdecydują się ustawodawcy w najbliższych miesiącach.