Kask ochronny – dlaczego jest tak ważny?

Hełm ochronny (potocznie zwany „kaskiem ochronnym”) to jeden z najistotniejszych środków ochrony indywidualnej głowy, przeznaczony dla pracowników, którzy w procesie pracy są narażeni na urazy głowy, m.in. kości czaszki, szyi czy kręgosłupa, spowodowane np. spadającymi z wysokości przedmiotami czy uderzeniem w nieruchome wystające elementy konstrukcyjne. Stanowi nieodzowny element odzieży ochronnej dla pracowników zatrudnionych w branży budowlanej, przemysłowej, odlewniach, hutach, fabrykach, magazynach wysokiego składowania itp. Niezbędny będzie zarówno na placu budowy, jak i w kopalni czy przy pracy na wysokości, choć należy pamiętać, że nie zapewnia stuprocentowej ochrony przed urazami, przede wszystkim w sytuacji, gdy przedmiot uderzający w głowę spada z dużej wysokości lub jest wyjątkowo ciężki.

Rodzaje hełmów ochronnych

Aby kaski (hełmy) ochronne gwarantowały prawidłową ochronę głowy pracownika, powinny być dostosowane do stanowiska pracy i spełniać wymagania odpowiednich norm (co najmniej jednej z pięciu obowiązujących w Polsce: PN-EN 397: Przemysłowe hełmy ochronne, PN-EN 812: Przemysłowe hełmy lekkie, PN- EN 14052: Wysokoskuteczne przemysłowe hełmy ochronne, PN-EN 12492: Sprzęt alpinistyczny – Kaski dla alpinistów – Wymagania bezpieczeństwa i metody badań, EN 50365: Hełmy elektroizolacyjne do prac przy instalacjach niskiego napięcia).

W zależności od przeznaczenia kaski różnią się konstrukcją, jednak można wyróżnić trzy najważniejsze elementy każdego z nich: skorupę – najważniejszy z elementów kasku – przejmujący uderzenie, a częściowo także jego energię, więźbę (która odpowiada za amortyzację w momencie uderzenia w skorupę) oraz pas główny, pozwalający na prawidłowe ustabilizowanie kasku na głowie pracownika.

Ze względu na budowę i gwarantowany stopień ochrony środki ochrony głowy dzielimy na:

• Hełmy przemysłowe lekkie, których rolą jest zabezpieczenie głowy pracownika przed uderzeniem o twarde, nieruchome przedmioty, powodującym powierzchniowe urazy skóry głowy.
• Hełmy przemysłowe ochronne, zapewniające ochronę przed zagrożeniem przez spadające przedmioty, które – poprzez uderzenie w ciemieniową część głowy – mogą spowodować znaczne uszkodzenia czaszki, mózgu oraz szyi.
• Wysokoskuteczne hełmy ochronne, które skutecznie zabezpieczają głowę pracownika przed skutkami zagrożeń związanych z uderzeniem przez spadające przedmioty o dużej energii i ostrych krawędziach oraz przez uderzenia częścią głowy o niebezpieczne obiekty na stanowisku pracy.

O czym należy pamiętać, wybierając kask ochronny?

Wybierając hełmy ochronne do zakładu pracy, należy – o czym już wspomnieliśmy – przede wszystkim dobierać je do rodzaju wykonywanej pracy i zwrócić szczególną uwagę na to, czy spełniają wszelkie niezbędne normy bezpieczeństwa. Z praktycznych aspektów – należy przyjrzeć się również wykonywanym przez pracownika czynnościom i środowisku pracy, tak dobierając kask, aby zapewnić maksymalny komfort użytkowania.

Być może potrzebna będzie wentylacja, odporność na wysokie lub niskie temperatury, a może wskazana jest ochrona przed promieniowaniem UV czy przed odpryskami stopionego metalu? Wygodny, łatwy do założenia, dopasowania do głowy, czyszczenia czy konserwacji hełm ochronny, w prawidłowym rozmiarze, wpłynie zdecydowanie pozytywnie na samopoczucie pracowników, ich wydajność, co przełoży się także na bezpieczeństwo w procesie pracy.

Producenci hełmów ochronnych oferują modele wentylowane, zapewniające absorpcję potu, regulowane pokrętłem czy za pomocą klamerki, z daszkami o różnej długości, sensorami wymiany (należy bowiem pamiętać, że kaski mają „datę ważności”, po której konieczna staje się ich wymiana), ultralekkie, także w postaci czapko-kasków, oraz wyjątkowo trwałe, wykonane z odpornych na wiele zagrożeń materiałów.

Kompleksowa ochrona głowy wymaga często uzupełnienia kasku ochronnego innymi akcesoriami. Wśród nich warto wymienić m.in. okulary ochronne, nauszniki, osłony czy lampy. W sprzedaży dostępne są kompatybilne zestawy, gwarantujące łatwość montażu tych elementów na kasku, a także maksimum ochrony.

Podsumowanie

Urazy głowy należą do najpoważniejszych konsekwencji wypadków przy pracy, często powodujących ciężkie lub trwałe uszczerbki na zdrowiu. Przestrzegając przepisów BHP oraz stosując odpowiednie środki ochrony indywidualnej, w tym prawidłowo dobrane kaski (hełmy) ochronne, można im skutecznie zapobiegać lub ograniczać ich skutki do minimum. Jednak nawet najwyższej jakości kaski, doskonale dobrane do zagrożeń na stanowisku pracy, nie spełnią należycie swojej roli, jeżeli pracownicy nie będą ich nosić lub będą zakładać je w nieprawidłowy sposób. W związku z tym, obok prawidłowego doboru, konieczna jest także ciągła edukacja pracowników z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, utrwalanie prawidłowych nawyków, czy nagradzanie za prawidłowe zachowania z zakresu stosowania środków ochrony głowy.